عربستان و ترکیه بر این باورند که امریکا آنها را به روسیه به قیمت بخس فروخته است. پیشنهاد روسیه را پذیرفته و از حمله به سوریه ای که ادعا می شد سلاح شیمیایی استفاده کرده و باید مورد حمله قرار بگیرد، منصرف شده است.
ترتیب روابط به گونه ای که بتواند مصالح همه گروه های مدعی را تامین کند و موازنه ای به وجود بیاورد که مورد تایید همگان باشد تنها در صورتی امکان پذیر است که منافع همه طرف های درگیر در یک موضوع تامین شود. به این ترتیب روابط میان دو کشور الزاما همیشگی نیست و هیچ رابطه ای را مطلق نمی توان پنداشت، به ویژه اگر دولت یک کشور گمان کند که کشور مقابل آن را به قیمت بخس فروخته است. احساسی که امروز عربستان سعودی و به دنبال آن ترکیه نسبت به ایالات متحده پیدا کرده اند.
به گزارش روزنامه الاخبار، هر دوی این کشورها بر این باورند که امریکا آنها را به روسیه به قیمت بخس فروخته است. پیشنهاد روسیه را پذیرفته و از حمله به سوریه ای که ادعا میشد سلاح شیمیایی استفاده کرده و باید مورد حمله قرار بگیرد، منصرف شده است.
امروزه بر روابط ایالات متحده با عربستان معادله بسیار پیچیده ای حاکم شده که با پیوند آن با ایدئولوژی و جایگاه ژئوسیاسی عربستان پیچیده‌تر هم شده است. اکنون ریاض احساس میکند که در پی توافق امریکا با روسیه بر سر تسلیم سلاح های شیمیایی سوریه تحت اشراف مجامع بین المللی و در مقابل انصراف امریکا از حمله به این کشور بازنده اصلی میدان است.
ظاهر امر این است که ریاض احساس میکند که واشنگتن آن را به مسکو فروخته است. مگر این که حالت پیش بینی نشده ای پیش بیاید که دیدگاه های به هم نزدیک شده امریکا و روسیه ناگهان از هم دور شوند و هر کشور بخواهد راه جدای خود را بپیماید. اما تا به این جای کار عربستان بازنده تحولات سوریه شده و به دنبال آن ترکیه ای که به محض کوبیدن غرب بر طبل جنگ اعلام آمادگی کرده بود که علیه اسد وارد جنگ میشود، دیگر بازنده معادلات جدید بازی سوریه محسوب میشود.
پرونده مصر به روشنی نشان داد که با عزل رئیس جمهوری منتخب مصر، محمد مرسی از منصبش، روابط دو کشور آن طور که بسیاری گمان میکنند همچنان تاریخی و به هم گره خورده نیست، بلکه تنها چیزی که آنها را پشت یک میز گرد هم میآورد و باعث میشود تا بر سر موضوعی توافق کنند، تنها مصالح است. شاید بتوان گفت که بحران مصر به روشنی نشان داد که واشنگتن و ریاض تا چه اندازه بر سر حمایت از اخوان المسلمین اختلاف نظر دارند. واشنگتن بر روی مرسی به عنوان یک چهره معتدل اسلامی که میتواند جامعه مصر را از افراط گرایی و بنیادگرایی دور کند، حساب کرده بود در حالی که ریاض اخوان المسلمین و نماینده به قدرت رسیده آن، مرسی را دشمنی بلامنازع میدانست و اخوان المسلمین را رقیبی سرسخت برای فرزند خود، یعنی وهابیت که همیشه از آن و جریان های سلفی وابسته به آن حمایت میکرده، دانسته است. عربستان برای شکست این رقیب سرسخت بر خلاف میل ایالات متحده و غرب به حمایت از ارتش برای سرنگونی حکومت اخوان پرداخت. ریاض حتی برای پیش بردن این پرونده به رقابت سرسختانه با قطر کشوری که حامی اخوان المسلمین تا آخرین لحظه میشد نیز برخواست. در این میان روابط عربستان با ترکیه نیز تا اندازه ای تیره شد. کشوری که به نمایندگی از پیمان آتلانتیک شمالی در منطقه فعالیت میکند، پشت قطر در حمایت از مرسی ایستاد که به نوعی به چالش طلبیدن عربستان و تحرکاتش در پرونده مصر بود.
ظاهر امر این است که ریاض احساس میکند که واشنگتن آن را به مسکو فروخته است. مگر این که حالت پیش بینی نشده ای پیش بیاید که دیدگاه های به هم نزدیک شده امریکا و روسیه ناگهان از هم دور شوند و هر کشور بخواهد راه جدای خود را بپیماید.
از سوی دیگر وقتی که کار به سوریه رسید، اختلاف میان عربستان و امریکا بر سر سوریه شدت یافت. عربستان طرفدار مداخله نظامی حتی به قیمت ویران شدن سوریه فقط به صرف سرنگونی بشار اسد است در حالی که ایالات متحده همچنان نسبت به هر گونه مداخله نظامی در سوریه تردید دارد و تاکید میکند که هر گونه حمله ای به سوریه باعث میشود نه تنها بشار بلکه اهداف استراتژیک نیز هدف قرار بگیرند که این مساله بسیار خطرناک است. برای همین است که جان کری، وزیر امور خارجه امریکا به نمایندگی از دستگاه دیپلماسی کاخ سفید دائما تاکید میکند، حمله نظامی به سوریه راه حل پایانی نیست و مساله سوریه باید از طریق دیپلماتیک دنبال شود، اظهاراتی که دقیقا خلاف اظهارات همتای عربستانی اش سعود الفیصل که گفت: (عربستان از حمله نظامی به سوریه حمایت میکند)، است.
نقش عربستان در تحولات سوریه بیش از هر کشوری مبتنی بر بازی کثیف و تخریب گرایانه است. خبرگزاری آسوشیتد پرس در اواخر ماه گذشته میلادی گزارش داد: (سلاح های شیمیایی که در الغوطه الشرقیه در اطراف دمشق استفاده شد، از جانب مسلحانی که سلاح های شیمیایی را از رئیس سازمان امنیت عربستان، بندر بن سلطان، دریافت کرده بودند، استفاده شد.) اگر این ادعا صحیح باشد، نشان میدهد که حکومت آل سعود تا چه اندازه به کمک ثروت های نفتی خود تلاش میکند تا معذوریت های قانونی و بین المللی برای حمله به سوریه همانند بهانه ای که جورج بوش برای حمله به عراق یافت، بتراشد.
در همین چارچوب روزنامه وال استریت ژورنال در 26 آگوست نوشت که عربستان در راس جنگ بین المللی علیه سوریه ایستاده که تلاش دارد به هر قیمتی شده به سوریه با هدف سرنگونی بشار اسد، حمله شود. بندر بن سلطان در پشت این سیاست ایستاده و تلاش میکند پایتخت های اروپایی را قانع کند که به سوریه حمله شود تا به دنبال آن حزب ا... و ایران نیز تحت فشار قرار بگیرند.
در این میان روزنامه کریستین ساینس مانیتور مینویسد که روابط عربستان و روسیه بعد از آن که ریاض تلاش کرد مسکو را راضی کند که با امتیازهای اقتصادی از جمله پرداخت 15 میلیارد دالر و امتیازهای نفتی دست از حمایت از اسد بردارد، رو به تیرگی نهاد برای این که کرملین پیشنهادهای مالی عربستان را رشوه به قدرتی جهانی قلمداد کرد که حیثیت بین المللی آن را هدف قرار داده است. جلسه ای که بندر بن سلطان با رهبران روسیه ترتیب داده بود و چهار ساعت به طول انجامید و در نهایت به دلیل عصبانیت و تهدیدهایی که بندر متوجه روس ها کرده بود، به تنش کشیده شد. حتی تضمین های بندر به روس ها مبنی بر این که به پایگاه روسیه در بندر طرطوس در سوریه در صورت سقوط اسد تعرضی نخواهد رسید نیز راه به جایی نبرد که باعث شد در آخر بندر بگوید هیچ تضمینی وجود ندارد که به بازی های المپیک زمستانی روسیه حمله تروریستی نشود.
در همین رابطه روزنامه های بریتانیایی گزارش داده اند که سازمان امنیت عربستان به ریاست بندر بن سلطان در راس افرادی بوده که تلاش میکرده غربی ها را راضی کند که این نظام اسد است که از سلاح شیمیایی در سوریه استفاده کرده است. اما تلاش های آن تا کنون راه به جایی نبرده و یک به یک شکست خورده است. شاید بتوان گفت اولین ضربه را ریاض و شخص بندر بن سلطان زمانی خوردند که مجلس عوام انگلیس رای منفی به حمله نظامی به سوریه داد. بعد از آن آلمان ها و ایتالیایی ها و دیگر کشورهای اروپایی به استثنای فرانسه حمله نظامی به سوریه را رد کردند تا ریاض شکست دیپلماسی را در نزدیکی دروازه های خود احساس کند. اما هنگامی که واشنگتن اعلام کرد که ممکن است طرح مسکو برای خوددای از حمله نظامی به سوریه در مقابل خلع سلاح شیمیایی سوریه را بپذیرد، ریاض رسما طعم تلخ شکست را چشید. حتی رایزنی های دیپلماتیک عربستان نیز تا کنون نتوانسته راه به جایی ببرد و به نظر میرسد به زودی عربستان و ترکیه نخستین بازندگان پرونده سوریه در مساله حمله به این کشور شوند.
ترجمه از: على موسوى خلخالى
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/709
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
